Ιστορία

Με το άρθρο 10 βασιλικού διατάγματος του 1920 (ΦΕΚ 36/Α/11-2-1920) ορίστηκαν οι έδρες της νεοσυσταθείσας το ίδιο έτος Ανωτέρας Γεωπονικής Σχολής, μεταξύ των οποίων και η έδρα της Γενικής και Γεωργικής Χημείας. Την εποχή εκείνη η έννοια της έδρας ήταν ταυτόσημη με την έννοια του γνωστικού αντικειμένου του Καθηγητή και του αντίστοιχου διδασκόμενου μαθήματος. Σύμφωνα με το άρθρο 43 του προαναφερόμενου βασιλικού διατάγματος, για τη λειτουργία των Εργαστηρίων και των Φροντιστηρίων της Ανωτέρας Γεωπονικής Σχολής, Διευθυντής του κάθε Εργαστηρίου οριζόταν ο Καθηγητής του αντίστοιχου μαθήματος, γεγονός που συνέδεε αυτόματα την έννοια της έδρας με την έννοια του Εργαστηρίου. Το 1944 με κανονιστικό διάταγμα (ΦΕΚ 227/Α/2-10-1944) διακρίνονται και ονομάζονται εκ νέου οι έδρες της Ανωτάτης πλέον Γεωπονικής Σχολής Αθηνών με αποτέλεσμα να διαχωρισθεί η αρχικά ενιαία έδρα της Γενικής και Γεωργικής Χημείας και να δημιουργηθεί αυτόνομη έδρα Γεωργικής Χημείας. Με το ίδιο διάταγμα του 1944 η επιστήμη της Εδαφολογίας εντάχθηκε ως γνωστικό αντικείμενο στην έδρα της Γεωργικής Χημείας. Το 1990 (ΦΕΚ 165/Β/16-3-1990) εγκρίθηκε ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του καλούμενου εκείνη την εποχή Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθηνών το οποίο αποτελούσε τη μετεξέλιξη της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών, στο άρθρο 31 του οποίου εντάσσεται η επιστήμη της Εδαφολογίας στις γνωστικές ενότητες του συνόλου των γνώσεων βασικής υποδομής που οφείλει να περιλαμβάνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σπουδών. Το 2017 με πρωτοβουλία του εκείνη την περίοδο Διευθυντού του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας Καθηγητή κ. Νικόλαου Μουστάκα μετονομάστηκε οριστικά το Εργαστήριο Γεωργικής Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών σε Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας (ΦΕΚ 254/Β/3-2-2017) εντάσσοντας το γνωστικό αντικείμενο της Εδαφολογίας που από το 1944 θεραπευόταν από το Εργαστήριο Γεωργικής Χημείας στον τίτλο του Εργαστηρίου.

Πρώτος Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας ήταν ο Καθηγητής Φώτης Παλιατσέας ο οποίος κατείχε τη θέση αυτή από το 1920 έως το 1928. Ο επόμενος Διευθυντής του Εργαστηρίου ήταν ο Καθηγητής Γεωργικής Χημείας Νικόλαος Ρουσσόπουλος την περίοδο από το 1937 έως το 1968. Για πολλά χρόνια από το 1928 έως το 1937 η θέση του Διευθυντού του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας παρέμενε χηρεύουσα ενώ το διάστημα από το 1920 έως το 1934 ως επιμελητής στο Εργαστήριο υπηρέτησε ο Λέων Οικονομίδης ο οποίος και δίδαξε με ανάθεση το μάθημα της Γεωργικής Χημείας. Από το 1969 έως το 1995 Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας διετέλεσε ο Καθηγητής του Γ.Π.Α. κ. Νικόλαος Γιάσογλου. Η Καθηγήτρια κα Βασιλική Κόλλια – Κουσουρή εκλέχτηκε Διευθύντρια του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας το 1995 και διατήρησε την ιδιότητα αυτή ως το 1999. Από το 1999 έως και το 2014 Διευθύντρια του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας διετέλεσε η Καθηγήτρια κα Κωνσταντίνα Χαϊντούτη. Από το 2014 έως και σήμερα καθήκοντα Διευθυντή του Εργαστηρίου Γεωργικής Χημείας έχει αναλάβει ο Καθηγητής κ. Νικόλαος Μουστάκας.

Το Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας καλύπτει τα γνωστικά αντικείμενα έρευνας και παροχής γνώσης που αναφέρονται στη μελέτη των εδαφικών πόρων και στη σχέση τους με τη γεωργική παραγωγή και την προστασία των οικοσυστημάτων και του περιβάλλοντος γενικότερα (ΦΕΚ 2080/Β/6-7-2016). Ειδικότερα το Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας θεραπεύει τα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα: (1) Φυσικές, χημικές, ορυκτολογικές ιδιότητες και μορφολογικά χαρακτηριστικά των εδαφών, (2) Γένεση, Ταξινόμηση, Χαρτογράφηση και Αξιολόγηση εδαφών, (3) Βιολογία και Οικολογία εδαφών, (4) Γονιμότητα εδαφών-Λιπάσματα και Λιπάνσεις, (5) Διάβρωση, Αλάτωση, Αλκαλίωση, Ερημοποίηση, Ρύπανση εδαφών, (6) Προστασία και αποκατάσταση Εδαφικών Πόρων και Οικοσυστημάτων, (7) Σύνταξη εδαφολογικών μελετών, (8) Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα και χωρική ανάλυση στα χερσαία περιβάλλοντα.

Οι απόφοιτοι της ειδίκευσης είναι γεωπόνοι με εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις στην αντιμετώπιση θεμάτων και την επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με τη γονιμότητα και τη χαρτογράφηση των εδαφών, την ορθολογική και αειφορική χρήση της γης, την προστασία υποβαθμισμένων εδαφών και τη βελτίωση παθογενών εδαφών.

Το Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας προσφέρει διαχρονικά τις υπηρεσίες του στην κοινωνία και συμβάλλει στην επιστήμη της γεωπονίας έχοντας αναθέσει από το 1983 μέχρι σήμερα 2031 πτυχιακές εργασίες από τις οποίες οι 1974 έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς. Από το 2000 έως και σήμερα το Εργαστήριο Εδαφολογίας έχει επίσης αναθέσει 144 μεταπτυχιακές εργασίες εκ των οποίων οι 2 δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα και 37 διδακτορικές διατριβές με τις 16 από αυτές να έχουν οδηγήσει επιτυχώς στην απονομή του τίτλου του Διδάκτορα των Γεωπονικών επιστήμων.

Από την ίδρυσή του έως και σήμερα το Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας διέθετε και διαθέτει τεχνολογικό εξοπλισμό αιχμής που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συσκευή Mossbauer, ακτίνες Χ (XRD), διαφορική θερμική ανάλυση (DTA), ατομική απορρόφηση (με φούρνο γραφίτη) και φασματοφωτόμετρα. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι το Εργαστήριο προάγει το ερευνητικό έργο στους τομείς της εδαφολογίας, της παραγωγικότητας των γαιών και της προστασίας του περιβάλλοντος έχοντας συμμετάσχει από το 2006 μέχρι σήμερα σε 39 κοινοτικά και εθνικά ερευνητικά έργα συνολικού ύψους που προσεγγίζει τα 1,4 εκ. €.